Nowe wytyczne dotyczące lotów dronami w NSTS (kategoria szczególna)
W dniu 11 maja 2023 roku Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego podpisał nowe wytyczne dotyczące lotów w kategorii szczególnej. Wchodzą w życie od 10 czerwca 2023 roku.
W telegraficznym skrócie:
- Zachowano 8 krajowych scenariuszy i złożone dotychczas oświadczenia zachowują swoją ważność.
- Wprowadzono ograniczenia lotów w postaci zdefiniowanego w przepisach europejskich obszaru kontrolowanego.
- Obowiązkowa Instrukcja Operacyjna dla NSTS 04-08 (BLOS).
- Do katalogu obiektów, nad którymi nie wolno latać bez zgody, dodano stacje elektroenergetyczne.
- Wprowadzono ograniczenia dla lotów FPV w NSTS-01.
- Wprowadzono ograniczenia dotyczące miejsca startu i lądowania.
- Zamiast odblaskowej kamizelki wystarczy, żeby pilot posiadał strój identyfikujący go jako pilota.
- Wprowadzono rozróżnienie na drony o wymiarach do 1 m oraz od 1 do 3 m.11
Kontrolowany obszar naziemny.
Zanim omówię nowe wytyczne, warto przypomnieć definicję kontrolowanego obszaru zawartą w rozporządzeniu nr 2019/947. Chodzi o taki obszar, w którym mogą przebywać jedynie osoby zaangażowane w operację. Czyli nie ma osób postronnych, każda osoba ma wiedzę o tym, że odbywa się lot dronem i słucha poleceń wydawanych przez pilota. Jak łatwo się domyśleć, taki obszar będzie występował bardzo rzadko w przyrodzie, raczej tylko w zamkniętej przestrzeni (np. plan filmowy).
NSTS-01: loty VLOS dronami do 4 kg oraz FPV.
Wytyczne nr 6/2023. Cechy charakterystyczne:
- Każda kategoria drona o masie do 4 kg.
- Drony o wymiarach od 1 do 3 metrów mogą latać w tym scenariuszu jedynie nad obszarem kontrolowanym, z wyjątkiem zgromadzeń.
- Drony o wymiarach do 1 m oraz loty FPV mogą korzystać z tego scenariusza z wyjątkiem lotów nad zgromadzeniami.
- Dron nie może przenosić materiałów niebezpiecznych stanowiących potencjalne ryzyko dla osób trzecich. W odróżnieniu od kat. otwartej, przepisy nie zabraniają dokonywać zrzutu ładunku.
- Jeden pilot steruje jednym dronem.
- Miejsce startu i lądowania tylko w obszarze kontrolowanym.
- Operacje VLOS do 120 m AGL z uwzględnieniem nierówności terenu. Nie wystarczy zatem otrzymanie wysokość względem punktu startu.
- W przypadku wysokiej przeszkody przekraczającej wysokość 105 m można w odległości 50 m od niej zwiększyć wysokość do 15 m ponad obiekt. W odróżnieniu od kategorii otwartej nie jest wymagany wniosek podmiotu zarządzającego tym obiektem.
- Jeśli w pobliżu odbywa się zgromadzenie ludzi, należy zachować odległość od zgromadzenia nie mniejszą niż połowę aktualnej wysokości.
- Możliwość korzystania z co najmniej jednego obserwatora. Obserwator nie musi znajdować się przy pilocie (jak w kat. otwartej), ale musi być zapewniona dwukierunkowa łączność oraz ustalone zasady komunikacji.
- Pilot podczas lotu VLOS może na chwilę zerwać kontakt wzrokowy z dronem w celu sprawdzenia parametrów lotu.
- Lot FPV do wysokości 50 m AGL, na odległość 500 m. Dron musi posiadać elektronicznie ograniczoną prędkość do 15 m/s. Jeżeli takiego ograniczenia dron nie będzie posiadał, to lot może się odbywać jedynie w obszarze kontrolowanym.
- Parametry każdego lotu należy zgłosić PAŻP poprzez wskazany przez nią system teleinformatyczny (obecnie aplikacja Droneradar).
- Wymagana zgoda zarządzającego terenem do operacji nad portami morskimi, lotniskami, elektrowniami, stacjami elektroenergetycznymi, ujęciami wody i oczyszczalniami ścieków, jednostkami wojskowymi i poligonami. Z nowości pojawiły się stacje elektroenergetyczne, czyli ogrodzone rozdzielnie prądowe i zespoły transformatorów.
- Należy zachować szczególną ostrożność podczas lotów wykonywanych nad rurociągami paliwowymi, liniami energetycznymi i liniami telekomunikacyjnymi, zaporami wodnymi, śluzami oraz innymi urządzeniami znajdującymi się w otwartym terenie, których zniszczenie lub uszkodzenie może stanowić zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi, środowiska albo spowodować poważne straty materialne.
Wymagania sprzętowe:
- Dron musi posiadać umieszczony numer rejestracyjny operatora.
- Zielone migające światło pozwalające na określenie orientacji drona względem pilota lub obserwatora przy lotach wykonywanych 30 minut po zachodzie i 30 minut przed wschodem słońca.
- Pilot ma nosić kamizelkę ostrzegawczą lub odzież identyfikującą go jako pilota.
NSTS-02: loty VLOS dronami kategorii multirotor (MR) do 25 kg.
NSTS-03: loty VLOS dronami kategorii stałopłat (A) do 25 kg.
NSTS-04: loty VLOS dronami kategorii helikopter (H) do 25 kg.
Odpowiednio Wytyczne nr 7/2023, 8/2023 i 9/2023. Wszystkie wytyczne są takie same dla każdej kategorii, więc omawiam je wspólnie. Cechy charakterystyczne:
- Drony o wymiarach od 1 do 3 metrów mogą latać w tym scenariuszu jedynie nad obszarem kontrolowanym, z wyjątkiem zgromadzeń.
- Drony o wymiarach do 1 m mogą korzystać z tego scenariusza z wyjątkiem lotów nad zgromadzeniami.
- Dron nie może przenosić materiałów niebezpiecznych stanowiących potencjalne ryzyko dla osób trzecich. W odróżnieniu od kat. otwartej, przepisy nie zabraniają dokonywać zrzutu ładunku.
- Jeden pilot steruje jednym dronem.
- Miejsce startu i lądowania tylko w obszarze kontrolowanym.
- Operacje VLOS do 120 m AGL z uwzględnieniem nierówności terenu. Nie wystarczy zatem otrzymanie wysokość względem punktu startu.
- W przypadku wysokiej przeszkody przekraczającej wysokość 105 m można w odległości 50 m od niej zwiększyć wysokość do 15 m ponad obiekt. W odróżnieniu od kategorii otwartej nie jest wymagany wniosek podmiotu zarządzającego tym obiektem.
- Jeśli w pobliżu odbywa się zgromadzenie ludzi, należy zachować odległość od zgromadzenia nie mniejszą niż wartość aktualnej wysokości.
- Możliwość korzystania z co najmniej jednego obserwatora. Obserwator nie musi znajdować się przy pilocie (jak w kat. otwartej), ale musi być zapewniona dwukierunkowa łączność oraz ustalone zasady komunikacji.
- Pilot podczas lotu VLOS może na chwilę zerwać kontakt wzrokowy z dronem w celu sprawdzenia parametrów lotu. Przepisy nadal nie pozwalają pilotowi na zajmowanie się robieniem zdjęć.
- Parametry każdego lotu należy zgłosić PAŻP poprzez wskazany przez nią system teleinformatyczny (obecnie aplikacja Droneradar).
- Wymagana zgoda zarządzającego terenem do operacji nad portami morskimi, lotniskami, elektrowniami, stacjami elektroenergetycznymi, ujęciami wody i oczyszczalniami ścieków, jednostkami wojskowymi i poligonami. Z nowości pojawiły się stacje elektroenergetyczne, czyli ogrodzone rozdzielnie prądowe i zespoły transformatorów.
- Należy zachować szczególną ostrożność podczas lotów wykonywanych nad rurociągami paliwowymi, liniami energetycznymi i liniami telekomunikacyjnymi, zaporami wodnymi, śluzami oraz innymi urządzeniami znajdującymi się w otwartym terenie, których zniszczenie lub uszkodzenie może stanowić zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi, środowiska albo spowodować poważne straty materialne.
Wymagania sprzętowe:
- Dron musi posiadać umieszczony numer rejestracyjny operatora.
- Zielone migające światło pozwalające na określenie orientacji drona względem pilota lub obserwatora przy lotach wykonywanych 30 minut po zachodzie i 30 minut przed wschodem słońca.
- Pilot ma nosić kamizelkę ostrzegawczą lub odzież identyfikującą go jako pilota.
NSTS-05: loty VLOS lub BVLOS dronami do 4 kg.
Wytyczne nr 10/2023. Cechy charakterystyczne:
- Każda kategoria drona o masie do 4 kg.
- Drony o wymiarach od 1 do 3 metrów mogą latać w tym scenariuszu w BVLOS jedynie nad kontrolowanym obszarem naziemnym.
- Drony o wymiarach do 1 m mogą latać w tym scenariuszu w BVLOS jedynie nad obszarem słabo zaludnionym.
- Dron nie może przenosić materiałów niebezpiecznych stanowiących potencjalne ryzyko dla osób trzecich.
- Jeden pilot steruje jednym dronem.
- Miejsce startu i lądowania tylko w obszarze kontrolowanym.
- Operacje do 120 m AGL z uwzględnieniem nierówności terenu. Nie wystarczy zatem otrzymanie wysokość względem punktu startu.
- W przypadku wysokiej przeszkody przekraczającej wysokość 105 m można w odległości 50 m od niej zwiększyć wysokość do 15 m ponad obiekt. W odróżnieniu od kategorii otwartej nie jest wymagany wniosek podmiotu zarządzającego tym obiektem.
- Jeśli w pobliżu odbywa się zgromadzenie ludzi, należy zachować odległość od zgromadzenia nie mniejszą niż wartość aktualnej wysokości.
- Maksymalny zasięg operacji wynosi 2 km w linii prostej od pilota.
- Lot BVLOS tylko poza granicami gęstej zabudowy, a przelot nad pojedynczymi zabudowaniami ograniczony do minimum.
- Unikanie lotów nad zgromadzeniami oraz ograniczanie przelotu nad osobami postronnymi.
- Operacja musi być przeprowadzana zgodnie z Instrukcją Operacyjną.
- Możliwość korzystania z obserwatorów przestrzeni powietrznej przy zachowaniu dwukierunkowej łączności oraz przy ustaleniu zasad komunikacji.
- Parametry każdego lotu należy zgłosić PAŻP poprzez wskazany przez nią system teleinformatyczny (obecnie aplikacja Droneradar).
- Wymagana zgoda zarządzającego terenem do operacji nad portami morskimi, lotniskami, elektrowniami, stacjami elektroenergetycznymi, ujęciami wody i oczyszczalniami ścieków, jednostkami wojskowymi i poligonami. Z nowości pojawiły się stacje elektroenergetyczne, czyli ogrodzone rozdzielnie prądowe i zespoły transformatorów.
- Należy zachować szczególną ostrożność podczas lotów wykonywanych nad rurociągami paliwowymi, liniami energetycznymi i liniami telekomunikacyjnymi, zaporami wodnymi, śluzami oraz innymi urządzeniami znajdującymi się w otwartym terenie, których zniszczenie lub uszkodzenie może stanowić zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi, środowiska albo spowodować poważne straty materialne.
Wymagania sprzętowe:
- Dron musi posiadać umieszczony numer rejestracyjny operatora.
- Zielone migające światło pozwalające na określenie orientacji drona względem pilota lub obserwatora przy lotach wykonywanych 30 minut po zachodzie i 30 minut przed wschodem słońca.
- Pilot musi mieć możliwość monitorowania parametrów lotu takich jak: tor lotu, prędkość, wysokość, stopień zużycia zasilania, jakości i mocy sygnału sterowania i kontroli.
- Pilot ma nosić kamizelkę ostrzegawczą lub odzież identyfikującą go jako pilota.
Z nowych wytycznych zniknął obowiązek stosowania dodatkowego lokalizatora GNSS.
NSTS-06: loty VLOS i BVLOS dronami kategorii multirotor (MR) do 25 kg.
NSTS-07: loty VLOS i BVLOS dronami kategorii stałopłat (A) do 25 kg.
NSTS-08: loty VLOS i BVLOS dronami kategorii helikopter (H) do 25 kg
Odpowiednio Wytyczne nr 11/2023, 12/2023 i 13/2023. Wszystkie wytyczne są dokładnie takie same jak dla NSTS-05.
Podsumowanie.
Dla wielu użytkowników dotychczasowych krajowych scenariuszy lotów w kategorii szczególnej sytuacja bardzo się nie zmieni pod warunkiem, że wymiary drona nie przekraczają 1 m. Duże zmiany wprowadzono dla pilotów FPV oraz dronów o wymiarach większych niż 1 m. Pilot ponadto musi zadbać o miejsce startu i lądowania tak, żeby zapewnić obszar kontrolowany. Loty BVLOS dla dronów powyżej 1 m tylko nad obszarem kontrolowanym, a dla dronów mniejszych nad terenem słabo zaludnionym.
Nowe przepisy na pewno mocno uderzają w popularne loty FPV i mocno spychają tę część sceny droniarskiej poza prawo. Przepisy też mocno uderzają w posiadaczy samolotów, gdyż poza modelarstwem ciężko znaleźć stałopłat o rozpiętości skrzydeł poniżej 1 m.
About Author
